سفارش تبلیغ
صبا ویژن

نکوداشت شاعر انقلاب اسلامی؛ بیت الله جعفری، گؤروش 10

 

مراسم نکوداشت« بیت‌الله جعفری » در حوزه هنری آذربایجان غربی برگزار شد

 

مراسم نکوداشت و تجلیل از شاعر انقلابی و مدیحه سرای اهل بیت (ع) ارومیه ،« بیت الله جعفری» ، هفتم آذر ماه سال جاری به همت واحد آفرینش های ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی در قالب دهمین  برنامه « گوروش » درسالن شیخ صفی الدین اورموی حوزه هنری آذربایجان غربی  برگزار شد.

 در این مراسم که با حضور نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه شهرستان ارومیه جمعی از هنرمندان و مسئولان برگزار گردید ، خاطرات، اشعار، آثار ادبی  و زندگی شاعر انقلابی ارومیه از زبان مسئولان، دوستان ، شاعران و نویسندگان حاضر در این برنامه مرور  و از  سالها فعالیت فرهنگی و هنری و اداری بیت الله جعفری تجلیل و تقدیر شد.

 در ابتدای این مراسم معاون فرهنگی و هنری حوزه هنری آذربایجان غربی ضمن خوش آمد گویی به حاضران در مراسم تجلیل ،نکوداشت از هنرمندان  تاثیر گذار و متشخص را از وظایف اصلی حوزه هنری بیان کرد و بر تبلیغ و اشاعه آثار هنری فاخر و همچنین بر آشنایی نسل کنونی جامعه با مفاخر و هنرمندان شاخص استان تاکید کرد. 

در ادامه این مراسم نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ارومیه نیز طی سخنانی با تشکر و تمجید از فعالیتهای ادبی بیت الله جعفری در نشر ارزشهای اسلامی و نظام مقدس انقلاب اسلامی ،حضور و فعالیت جوانان در عرصه های فرهنگی و هنری را در راستای تبلیغ ارزشهای دین مبین اسلام بسیار با اهمیت و موثر عنوان کرد و مدیر کل اداره حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان نیز ضمن تقدیر از فعالیتهای فرهنگی و ادبی استاد جعفری بر لزوم توجه بیشتر به مفاهیم و تعاریف اخلاقی و اجتماعی فاخر و اسلامی و بیان ارزشهای جامعه با زبان هنر تاکید کرد.

علی غنی زاده ، حسین سنجیده ، حمید اکبری ، حمید واحدی ،غلامرضا دانشفروز، باباعلی جوانمرد، سعید سلیمان پور، سید حیدر علی آران ،جمال عباس زاده ، محمد میلانی ،مصطفی قلیزاده علیار و علی محمدیان  ضمن بیان خاطراتی از همنشینی های ادبی خود با «بیت الله جعفری» اشعار خود را در قالب های مختلف بیان کردند.

 مدیرکل صدا و سیمای مرکز آذربایجان غربی ،مدیر کل اداره حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان، فرمانده سپاه شهدای ارومیه، رئیس بنیاد ایران شناسی در آذربایجان غربی، رئیس سازمان بسیج هنرمندان استان و مسئول کانون فرهنگی مساجد آذربایجان غربی از میهمانان ویژه حاضر در این مراسم نکوداشت بودند.




بیت الله جعفری متولد سال 1332 شمسی در روستای« لور» ارومیه و از معلمان انقلابی و بنیانگذاران انجمن اسلامی معلمان ارومیه است که  در دوره های سوم و چهارم مجلس شورای اسلامی نماینده مردم ارومیه و به مدت 10 سال مدیریت امور بین الملل دیوان محاسبات  را در کارنامه خود دارد. ایشان استاد علوم و معارف اسلامی در دانشگاه خواجه نصیر طوسی و دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد تهران است.

قان بایرامی ،  لاله لر،  نفس المهموم،  ابیات،  اکسیرعزت و  پروانه های پراکنده از آثار تالیفی این شاعر پرآوازه و فعال فرهنگی و سیاسی می‌باشد.



 

طوطی ناردارانی

طوطی ناردارانی

شاعر عاشورائی آذربایجانی *


طوطی ناردارانی - شاعر عاشورائی آذربایجانی   طوطی ناردارانی شاعر عاشورائی آذربایجانی

 پژوهش و نگارش: مصطفی قلیزاده علیار

اشاره: نواحی قفقاز و جمهوری آذربایجان از مناطق مهم ادبیات عاشورائی و مهد شاعران و نویسندگان آیینی است و شخصیتهای برجسته ای در این عرصه – چه قبل از جدایی این مناطق از ایران و چه بعد از آن در دو قرن اخیر – ظهور کرده اند که مشهورترین این سخن سرایان فرهیخته و دلباخته اهل بیت نبوت و امامت (ع) مرحوم میرزا محمدتقی قُمری دربندی داغستانی (صاحب کتاب معروف »کنز المصائب«) است. البته همزمان با قُمری و قبل و بعد از او، در قرن 13 و 14 هجری قمری (19 و 20میلادی) چه در دوره سلطه امراتوری تزار روس و چه بعد از آن در دائره حاکمیت شوروی کمونیستی، دهها شاعر و ادیب بزرگ و نامدار در جمهوری داغستان (مخصوصاً شهر »دربند«) و نیز جمهوری آذربایجان و نخجوان بوده اند که عمرشان را صرف شعر و شاعری و آفرینش های ادبی و هنری در موضوع حادثه جانگداز کربلا و نشر فرهنگ حیاتبخش عاشورای حسینی کرده، آثاری ماندگار و تاثیرگذار آفریده اند و گنجینه هایی ارزشمند به یادگار گذاشته اند. اما با تاسف، اشعار اکثر این سرایندگان آیینی شیعی، خصوصاً در دوره شوروی یا از بین رفته یا منتشر نشده و در پستوی خانه ها و صندوقهای خانوادگی، سر پوشیده ومخفی مانده که اصطلاح »ادبیات صندوقی« (صاندیق ادبیاتی) بر این قبیل آثار اطلاق می شود. بازمانده های ادبیات صندوقی بعد از فروپاشی شوروی، کمابیش ظاهر شدند و تاکنون بخشی از آنها توسط افراد متعهد و ادیبان مؤمن و پژوهشگر در باکو نشر یافته است. یکی از این گنجینه ها، کتاب مجموعه اشعار عالم روحانی و شاعر اهل بیت (ع) مرحوم حاج »شیخعلی« ناردارانی متخلص به »طوطی« است.
نگاهی به زندگی شاعر
قصبه نارداران از قدیم الایام تاکنون یکی از کانون های مهم دینداری، ادبیات و هنر در آذربایجان به شمار می رود و شخصیت های دینی ادبی، هنری و اجتماعی سرشناسی از این قصبه ظهور کرده اند از جمله حاجعلی پریشان، میرزا عباس شاهین، حاج مایل علی یف، حاج علی اکرام، حاج علمدار ماهر و … عالم برجسته ربانی و شاعر وارسته آذربایجانی مرحوم حاج شیخعلی »طوطی« ناردارانی فرزند «آقا رضی یاخشی بیگ اف« یکی از این ستارگان پر فروغ آسمان علم و ادب نارداران است. وی در سال 1881 میلادی (1298 قمری) در قصبه تاریخی، ادب پرور و دینی »نارداران« در شمال باکو به دنیا آمد و در خانواده مذهبی و ادب دوست پرورش یافت. تحصیلات ابتدائی، آموزش زبان فارسی، صرف و نحو عربی، قرآن، احکام و عقاید را نزد ملا محمدعلی در زادگاهش آموخت؛ سپس در محضر عالم سرشناس دیگر شیخ محمدامین آقا (مشهور به »آقا«) به مدت 6 سال به تکمیل تحصیلات ابتدائی و فراگیری سطوح بالاتر در زمینه ادبیات، فصاحت و بلاغت، احکام شرعی، فقه و اصول، فلسفه، کلام، حدیث، تاریخ و دیگر معارف مرسوم آن دوره پرداخت.
بعد از آن به توصیه استادش آقا، به روستای مشهور و همجوارشان »مشداغا« (مشهدی آقا) رفت و به مدت 11 سال نزد عالم برجسته و بزرگ منطقه مرحوم حاج میرزا عبدالکریم به تکمیل دروس علمی در زمینه های فقه و اصول و تفسیر و حدیث و کلام و معارف اسلامی اهتمام ورزید و خود عالمی برجسته و یکی از روحانیون دانشور و تاثیرگذار آذربایجان در دهه های نخستین قرن 14 هجری و دهه اول قرن 20 میلادی گردید. این عالم پاک نهاد و روحانی جوان از آن پس پرچم تبلیغ احکام حیاتبخش دینی، نشر معارف روشنگر اسلامی و ترویج مکتب الهی اهل بیت (ع) را با عشق و علاقه برافراشت و به انجام رسالت خویش به عنوان مبلغ دینی همت گماشت.بعدها به زیارت مکه معظمه و مدینه منوره و عتبات عالیات و سیر در آفاق معنوی دنیای اسلام نیز موفق شد.دوران میانسالی تا پیری طوطی مصادف بود با دوران حاکمیت کمونیستهای بی وجدان و دشمن معنویت و دینداری، مخصوصا دهه 1930 که سالهای حاکمیت استبداد استالینی، که هر چه و هر که رنگ دینی و معنوی داشت بر می چیدند و هزار عالم و ادیب و دانشمند و فعال اجتماعی را در آذربایجان قتل عام، زندانی و یا به سیبری تبعید کردند و در اردوگاههای مخوف و کارخانه ها و مزارع و دشتها و ساخت و ساز ساختمانهای بزرگ دولتی، به کارهای اجباریِ سخت و سنگین نامناسب واداشتند. حاج شیخلی طوطی نیز از این امر استثنا نبود. او در آن سالهای سخت خفقان و عسرت، مجبور شد مثل بسیاری از مردان دانشور و روحانی و شاعر و معلم و تاجر و … در کارخانه ها به کارگری و عملگی بپردازد! … بعد از سالهای جنگ جهانی دوم و گذر از دوره سیاه استبداد استالینی، که آزادیهای نسبی به ملتهای اتحاد جماهیر شوروی داده شد، طوطی نیز بعد از دهها سال دوری اجباری از فعالیت های تبلیغی و روحانی اش، دوباره به همان فعالیت صنفی روحانی و تبلیغی مقدس خود در نارداران برگشت و تا آخر عمر در این عرصه کوشید. وی سرانجام در سال 1966 و در 86 سالگی وفات یافت و در آرامگاه امام زاده «رحیمه خاتون» نارداران به خاک سپرده شد. هنوز هستند کسانی در نارداران و روستاهای اطراف آن و یا در باکو، که حاج شیخغلی طوطی را دیده اند و سیمای نورانی این مرد خدا و شاعر دانشور را به خاطر می آورند.
طوطی شاعر
طوطی از نوجوانی بنا به علاقمندی و گرایش باطنی اش و نیز تحت تاثیر محیط ادبی نارداران و اطراف،به مطالعه آثار شاعران بزرگ فارسی زبان و ترکی زبان می پرداخت و به اقتضای استعداد فطری گاه شعر مخصوصا مرثیه و مدایح اهل بیت (ع) هم می سرود. در واقع به عنوان عالمِ شاعر و شاعرِ عالم شناخته می شد. مطلب دیگر که در مورد مرحوم طوطی شاید قابل بررسی باشد، ارتباط علمی و ادبی او با معاصران و همگنانش در دو سوی ارس و در ایران و آذربایجان و مناطق قفقاز باشد که برای ما و پژوهشگران زندگی و آثار وی و کسانی که او را دیده اند چندان روش نیست یعنی گزارش تاریخی و شفاهی در این مورد نرسیده است. طوطی در دوره جوانی با شاعران برجسته آیینی و اجتماعی از جمله مرحوم نیّر تبریزی، حاج رضا صراف تبریزی، ثاقب باکویی، حسین نادم نخجوانی، میرزا محمدتقی قُمری دربندی، محمد هادی، حسین جاوید و …. معاصر بود و به احتمال قوی آثار اینان را دیده بوده و شاید ارتباطی هم بین ایشان برقرار بوده است. فقط ارتباط دوستانه اش با همولایتی خود »حاجعلی پریشان« از شاعران بنام نارداران داشته که در اشعار حاجعلی پریشان انعکاس یافته است.
مجموعه اشعار مجموعه اشعار طوطی اولین بار در سال 1992 در باکو منتشر و در سال 2001 با افزایش هایی تجدید چاپ شده است. اشعار که دارای الفبای عربی – فارسی به خط خود شاعر بوده، توسط «غضنفر حسن اف احمد اوغلو» و «مصطفی علی یف مایل اوغلو» با الفبای رسمی آن زمان در آذربایجان یعنی الفبای کریل تنظیم شده و ادیب و شاعر مشهور مرحوم حاج مایل علی یف بر آن نظارت داشته و ویراستاری کرده و مقدمه نوشته است. کتاب در قطع رقعی با بیش از 150 صفحه و در سه بخش ترتیب یافته: بخش اول – قصاید در مدایح پیامبر اکرم محمد مصطفی (ص) و امیرالمؤمنین علی مرتضی (ع) بخش دوم – شامل مراثی عاشورایی (بیشترین اشعار کتاب)
بخش سوم – تعداد اندکی غزل
بررسی اشعار طوطی از زاویه های مختلف ادبی، بدیعی، محتوایی، تطبیقی و سبک شناسی، نقد شعر آئینی و … مجالی دیگر و بیشتر می طلبد. در اینجا برای نمونه، چند بند از یکی از مرثیه شاعر در سوگ سالار شهیدان اباعبدالله الحسین علیه السلام و ابیاتی چند از دیگر مراثی اش را تقدیم می کنم:
عاشقدی حسین جمال حقه
عاشقدی حسین جمال حقه
ایچدی اودو باده بلانی
جان وئردی سوسوز قوری یئر اوسته
ترک ائیلمدی ره وفانی.
***
چالدی یئره بیدق محبت
میدانی بلاده قالدی تنها
اطرافین آلیب سپاه عدوان
جان نقدی الینده قیلدی سودا
شمیر و سنان و تیر و پیکان
یاغدیردی او زاره قوم اعدا
شنگرف صفت تؤکولدو قانی
رنگین ائدیب ارض کربلانی.
***
اؤز قانی ایله نهال شرعه
سو وئردی یئتیردی تا کماله
لب تشنه، گون ایستی، پاره پیکر
بو حالی گتیرگیلن خیاله
صد پاره بدن کسیلمیش اللر
داخل اولو مجلس وصاله
افغانه گلیر گؤرنده زهرا (س)
باش آچدیرو حوری جنانی.
***
دریا تک آخیر فرات هر یان
اصحاب حسین قالیب لب عطشان
اطفال سیزیلداریر سوسوزدان
عرشه چیخو ناله ایله افغان
قالدی او بلالی چؤلده یالقیز
بی یار و معین و دیده گریان
تسلیم ائله ییب رضای حقه
اول دشتده پیر و نوجوانی.
***
جان وئرمک ایله یئتیب کماله
اول وادی و دشت پرخطرده
تورپاغه سریلدی جسمی عریان
دوشموش حق مرکز نظرده
جان قیلدی فدای راه جانان
مردانه بو پرخطر سفرده
مبهوت ائله دی بو ذات اقدس
بو ایشده تمام ماسوانی.
***
جوش ائتدی محبتی حسینه
طغیان ائله ینده قوم بی دین
آل قانه بویاندی شقه شقه
نورسته جوان، زلفی پرچین
اول قانلاری سید شهیدان
اؤز قانی ایله دوباره رنگین
ائتدی چو عقیق و لعلگون تک
پر قیمت و گوهر گرانی
***
یا رب به حقیقت حسینی
عفو ائیله بیزی به خون اکبر
قویما قالا طوطی زار و مضطر
آلوده به ذنب روز محشر
عفو ائیله بو مجمع عزانی
دردینه دواسین ائیله یکسر
گلمز اولارین حسین دن اؤزگه
محشر گونو کیمسه یه گمانی.
***
علی او قانلی گؤزوندن گؤزوم کنار اولماز
اگر اولورسا اوغول، منده اختیار اولماز
***
فراز نیزده باشین، طنابه باغلی قولوم
عزیز اوغول آنادان بیر بئله کنار اولماز
***
تؤکمه یین ناحق یئره ای وم کافر قانیمی
یئرده قویماز خار اولا خلاق اکبر قانیمی
***
یارالی قوم اوسته یاتما بئله نوجوانیم اکبر
بوکولوبدو غم الیندن بو قد کمانیم اکبر


منابع مورد استفاده در پژوهش:
1-طوطی، حاج شیخعلی؛ »قصیده لر، نوحه لر، غزللر« (مجموعه اشعار حاج شیخعلی طوطی)، الفبای کریل؛ باکو، 1992-

2- ماهر، حاج علمدار؛ »سؤز و موغام بئشیگی نارداران«، (با الفبای لاتین) باکو، نورلان، 2009، ص 57 – 95

* این مقاله نخستین بار در هفته نامه «دنیز» شماره 18 به تاریخ 97/7/19 در ارومیه منتشر شد. سپس در روزنامه «آراز آذربایجان» روز اول آبان 1397 نشر یافت. در پایگاه اطلاع رسانی حوزه هنری آذربایجان غربی هم منتشر شده است


چهل کتاب از بهمن بهرامپور

فهرست عناوین 40 کتاب از بهمن بهرامپور


Image result for ?بهمن بهرامپور?‎

اشاره:

بهمن بهرامپور (متولد 1329) از پژوهشگران و نویسندگان پرکار ارومیه است. وی در موضوعات متنوع اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و ادبی قلم فرسایی کرده و تاکنون بیش از 40 عنوان کتاب مستقل از او منتشر شده که اغلب پژوهش در محورهای مسائل اجتماعی، فرهنگی، خانواده، جوانان، زنان، دختران، پسران، کودکان، نابهنجاری های رفتاری، فقر، اعتیاد، بزهکاری و ... را تشکیل می دهد.

پیش از این مطالبی در معرفی زندگی پر تلاطم و انقلابی و شخصیت اجتماعی و اندیشه های اجتماعی و فرهنگی و آرمانهای انسانی و ایمانی بهمن بهرامپور و همچنین معرفی بخشی از آثار قلمی وی به عنوان یک پزوهشگر متعهد و مسلمان در برخی رسانه ها و مطبوعات (و نخستین بار در هفته نامه «دنیز» نشریه محلی استان آذربایجان غربی، تحت عنوان «مرد عرصه های زندگی» در سال 1395 و نیز در شماره 106 این هفته نامه) و سپس در پایگاههای اینترنتی و فضای مجازی منتشر شده است. اینک به معرفی اسامی 40 عنوان از کتابهای منتشر شده و دو عنوان در دست انتشار استاد بهمن بهرامپور در سه موضوع جداگانه با محورهای متعدد و مرتبط می پردازیم اما این نکته حایز اهمیت است که کتابهای بهمن بهرامپور تحقیقی و مستند است و صبغه علمی - پژوهشی دارد:

الف- اجتماعی، فرهنگی

1-       آتش در خرمن

2-       بررسی روانکاوی جوانان امروزی

3-      روانکاوی ازدواجهای ناشناخته

4-      شخصیت و تربیت صحیح کودکان

5-      زنان

6-      چرا زنان عاشق می شوند

7-      روانکاوی و راه حل اختلافات همسران

8-      بررسی رازهای زن و شوهر

9-      مخدر در جهان امروز

10-   طلاق

11-   روانکاوی و علل ازدواجهای جوانان کجاست؟

12-   به حق و حقوق زنان احترام بگذاریم

13-   حجاب (بررسی علمی و استدلالی روایات فقهی و ادله شرعی)

14-   آینده نگری تحلیل پسران و دختران

15-   زنان نجیب

16-   کودکان ولگرد خیابانی

17-   من کودک انسانم برای شکنجه آفریده نشده ام

18-   ریشه واد مخدر از کجا سرچشنه می گیرد

19-   در پوست آدمیت و دور از انسانیت

20-   حاشیه نشینی

21-   پژوهش و کودک آزاری از کجا سرچشمه می گیرد

22-   پژوهش در مورد کودک آزاری

23-   شخصیت میوه باغ من مادر است

24-   مادر من در سکوت عالمم

25-   رازهای حقیقت

26-   تحقیق و بررسی مواد مخدر در اجتماع جوانان

27-   کدامین کس مرا کودک ولگرد خیابانی کرد؟

28-   زاویه های پژوهشی و روانشناسی در مورد کودک نا آرام

29-   نقش والدین تاثیرگذار در تربیت و بلوغ نوجوانان است

30-   با کودک نا آرام چگونه مدارا کنیم؟

31-   پژوهش و بررسی اعتیاد خانمانسوز اجتماع فعلی است

32-   چرا حاشیه نشینان روستایی را در اجتماع شهری طرد می کنند؟

33-   فرهنگ حاشیه نشینی


 ب – تاریخی - فرهنگی

34-   علی (ع) ولیِّ مسلمین جهان است

35-   امّ ابیها

36-   بیایید فاطمه (س) را بهتر از این بشناسیم

37-   دلیرمردان آذربایجان غربی

38-   ریشه پوچ وهابیت

39-   زندگینامه شهید حمزه نعمتی

40-   کف بینی


 ج - ادبی

41-   منظومه لاله های خونین اداره کل آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی - در دست انتشار

42-   بایاتیلار (گردآوری) در دست انتشار

 گفتنی است آقای بهرامپور همچنان مشغول پژوهش و تدویندر عرصه های مختلف هستند.


                                                                  تهیه و تنظیم از: بخش فرهنگی هفته نامه «دنیز»

 

 

 


مصطفی قلیزاده علیار: اولویت استاد شهریار

مصطفی قلیزاده علیار:
گروه ادب ــ یک شهریارپژوه گفت: استاد شهریار در اواخر عمر دیگر در مجالس ادبی حضور نمی‌یافت اما حضور در مجلس شهدا و مراکز تربیت معلم را بر خود واجب می‌دانست و سعی می‌کرد تحت هر شرایطی در آن حاضر شود.

 

دیداری که به‌خاطر قر‌آن‌خوانی شهریار انجام نشد/«شب و علی» شاهکارتر از «علی ای همای رحمت»به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مصطفی قلیزاده علیار، شهریارپژوه و مدیر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی است، وی چندی پیش نشان فرهنگی و جایزه بین‌المللی استاد شهریار را به پاس انتشار 10 جلد کتاب در حوزه‌های شهریار پژوهی، دین، ادبیات و تاریخ ایران، جمهوری آذربایجان، قفقاز، ترکیه، عراق، لبنان و مسلمانان هند از سوی مؤسسه تحقیقاتی پژوهشی قفقاز، آناتولی و آسیای میانه دریافت کرده است. به‌مناسبت بزرگداشت استاد شهریار و روز شعر و ادب فارسی با این شهریارپژوه گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.

-سابقه دوستی و آشنایی شما با استاد شهریار به چه زمانی برمی‌گردد، آیا شما از شاگردان استاد بوده‌اید؟

برخی خود را شاگرد شهریار می‌نامند که درست نیست، استاد شهریار، نه کلاسی داشت و نه انجمنی. برخی چند بار نزد استاد رفته و حال، خود را شاگرد او می‌دانند، صحیح نیست. اما آشنایی با شهریار به ویژه جامعه ادبی معاصر با وی به 70 – 80 سال قبل برمی‌گردد. کما اینکه مردم ایران و بلکه مردمان فارسی‌زبان و ترک زبان ایران، افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان و قفقاز و ... با وی آشنا هستند. من نیز که علاقه‌مند به ادبیات و شخصیت استاد شهریار بودم، از سال‌های جوانی در تبریز با وی آشنا بودم و زیارت وی در محافل و مجالس به ویژه در دوران جنگ تحمیلی برای ما خاطره‌انگیز و خوشایند بود، به ویژه اینکه در مجالس و محافل شهدا حضور می‌یافتند و در سال 65 نیز در جمع بسیجیان شعر معروف «یا علی باز از خدا دستی به همراه بسیج/ جاودان کن در جهان این جلوه و جاه بسیج» را خواندند.

استاد شهریار، ظاهراً حوصله حضور در انجمن‌های ادبی را نداشت و سن و سالش نیز گذشته بود، اما در مجالس شهدا حاضر می‌شد و یا مراکز تربیت معلم تبریز حضور می‌یافت. از این رو آشنایی من با وی نیز به صورت عمومی بود و چندین بار با دوستان به منزل وی رفتیم. که این جلسات به صورت منظم هفتگی و ماهانه نبود، بلکه در خانه‌شان همواره باز بود و هر کسی علاقه‌مند بود به دیدار وی می‌رفت.

-استاد شهریار از چه زمانی شهرت یافت، یعنی شهرت وی قبل وفاتشان نیز بود یا بعد در درگذشتش مشهور شد؟

وی مشهورترین و پرمخاطب‌ترین شاعر از دهه 20 تا 30 بود و پس از آن نیز شاعر پرمخاطب و مشهور بوده است. البته متقدمین مانند حافظ و سعدی حسابش جداست، اما از دهه 20 و 30 به این سو، مشهورترین شاعر معاصر شیعی بوده است.

-می‌‌توان این ادعا را مطرح کرد که شهرت شهریار به دلیل اشعار ترکی وی بوده و نه اشعار فارسی؟

عمده شهرت شهریار به دلیل شعرهای ترکی بود، به ویژه منظومه بدیع «حیدر بابا» که مقام معظم رهبری نیز در دیداری که با استاد شهریار داشتند، به این نکته اشاره کردند. البته شهریار هم در شعر آئینی و مذهبی مانند «علی ای همای رحمت» و هم شعرهای عاطفی، عاشقانه، تغزلی، هم اجتماعی و نوعدوستانه و هم میهنی سرآمد بود و به نوعی شاعر چند وجهی بود. برخی عنوان می‌کنند با وجود بزرگانی مانند فردوسی، حافظ و مولانا و سعدی چرا روز شعر و ادب فارسی به نام شهریار نام‌گذاری شده است، این حرف منطقی است، اما باید گفت که شهریار شاعری چند وجهی بوده است، اگر بخواهیم ایرانی بودن را مطرح کنیم با شاعران دیگر مشترک است، از سوی دیگر نبوغ فروسی و تغزل حافظ در شهر شهریار وجود دارد و اخلاق و نوعدوستی سعدی نیز در اشعار وی وجود دارد؛ از این رو عناصر مهم شاعرانه را دارد و از همه مهمتر معاصر است و با وجود اینکه کهن‌سرایان دیگر چندان استقبالی از شعر نیمایی نداشته‌اند اما شهریار در این قالب نیز شعر سروده است و یا در میان شاعران ترک‌زبان مانند ملامحمد فضولی، حاج سیدعظیم شیروانی و شاعران و نوحه‌‎سرایان ترک‌زبان ... نیز سرآمد است. همچنین پیام به انیشتین و یا شعرهای نیمایی، نشان از روح معاصر شهریار دارد و فاجعه بشری در شعر پیام به انیشتین انعکاس یافته و پژواک آن به گوش این دانشمند نیز می‌رسد. درست است که عمده شهرت شهریار به دلیل شعرهای ترکی بود، اما این همه قضیه نیست، چرا که شعرهایی مانند «دو مرغ بهشتی» که برای نیما سروده و یا «هذیان دل» واقعاً بی‌نظیر است و «مشرب شهریار»، «افسانه شب» که یک منظومه بلند بیش از هزار بیت است و شعر «شب و علی» همه شاهکارند و شهرت شهریار مرهون همه این شعرهاست. شهرت وی در افغانستان و هندوستان به دلیل شعرهای فارسی وی بوده است.

-برخی پس از شعر «علی ای همای رحمت» عنوان کردند که این شعر برگرفته از دیوان شاعران متقدمی مانند مفتون همدانی و ... است، نظر شما چیست؟

مشابهت یک شعر با شعر شاعران دیگر به معنی تقلید نیست؛ چرا که اولاً دیوان این شاعر پس از سرودن این شعر منتشر شده است و از سوی دیگر شاید از نظر ظاهری شبیه شعر شاعران دیگر باشد، اما قوت شعر شهریار بسیار بالاتر است و این شعر به نام شهریار و نه شاعران دیگر مشهور شده است و کسی از آنها مطلع نبود و یک محقق آن را انتشار داده است. این شعر امتیازاتی دارد که در آن شعرها نیست. در رابطه با این شعر، یک عامل معنوی هم مؤثر است، به عنوان مثال شعر «شب و علی» شهریار از نظر ادبی و فصاحت و بلاغت بالاتر از شعر «علی ای همای رحمت» است، اما چندان مشهور نشده است، با وجود اینکه بسیار شاعرانه‌تر است؛ از این رو این بستگی به همین عامل معنوی و غیبی دارد؛ هر چند قابل اثبات نیست، جز اهلش. همچنین گرچه مشهور شدن چندان ملاک نیست، اما این شعر به قول حافظ «آن»ی دارد که در دیگر شعرها نیست.

سه شنبه/////دیداری که به‌خاطر قر‌آن‌خوانی شهریار انجام نشد/«شب و علی» شاهکارتر از «علی ای همای رحمت»


-به نظرتان اگر بخواهیم درباره سبک شعری استاد شهریار صحبت کنیم، وی مستقلاً صاحب سبک بود یا آمیخته‌ای ازسبک هندی و عراقی می‌گفت؟

بیشتر غزل‌های شهریار به سبک عراقی است، اما سبک هندی و نازک خیالی در وی کمتر است، اما این شاعر از همه سبک‌های شعری مانند خراسانی، هندی، نیمایی و ... تأثیر پذیرفته است و نمی‌توان گفت به یک سبک اشاره کرد. حتی می‌توان عنوان کرد که با توجه به آشنایی وی با زبان فرانسه، سبب شده بود با اشعار شاعران اروپایی آشنا شود و آثار آنها را به زبان اصلی بخواند و پسرش هادی نیز بر این موضوع تأکید داشت که اشعار برخی از شاعران فرانسوی را به زبان اصلی می‌خواند و گاهی اوقات نیز گریه می‌کرد. از این رو با بهره‌گیری و تأثیرپذیری از سبک‌های مختلف خود نیز افاضات و نوآوری‌هایی داشت.

-نکته‌ای در رابطه با این شاعر و شخصیت وی دارید؟

شهریار، شاعر مسلمان متعهد بود که 10 سال آخر عمرش را وقف انقلاب و دفاع مقدس کرد و این بسیار مهم است، شعرهای حماسی که وی در هشتاد سالگی برای شهدا، امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب سروده بود و با صراحت و روشنی و بدون ادای روشنفکری، عقاید و مواضع خود را مطرح می‌کرد و شعر و هنر خود را در اختیار انقلاب قرار داد و همه در دهه 60، همدیگر را برادر خطاب می‌کردند، حتی برای رئیس جمهور نیز برادر عنوان می‌کردند، اما شهریار در شعری که برای رهبر معظم انقلاب سروده، عنوان کرده «تقدیم به آیت الله خامنه‌ای» که این نشان از بصیرت وی است. از این رو شعرهای شهریار درباره دفاع مقدس و انقلاب، خود یک دیوان است.

-در پایان خاطراتی از دیدار با استاد شهریار دارید که برایمان تعریف کنید؟

به همراه جلال محمدی، شاعر تبریزی به منزل استاد شهریار رفتیم و اتفاقاً مرحوم بهلول خراسانی، عالم و روحانی مجاهد و مبارز نیز که اوایل دهه هفتاد رحلت کرده است، نیز در منزل وی حضور دارد و به حسب دعوتی که از وی برای سخنرانی در تبریز کرده بودند، به دیدار شهریار آمده بود و دکتر میرتاج الدینی که آن زمان طلبه کم سن و سالی بود، این روحانی را همراهی می‌کرد. وقتی آنها رفتند، شهریار درباره بزرگی این روحانی که شاعر هم بود، صحبت کرد و گفت که بیش از 2 هزار شعر دارد که همه آنها را از حفظ است و همچنین از مبارزات وی سخن گفت و عنوان کرد که علاوه بر دائم الوضو بود، دائم الصوم(روزه‌دار) بود و از این رو وقتی ما در منزل شهریار شیرینی خوردیم، وی از خوردن شیرینی امتناع کرد. در همان دیدار یک یادگاری برای من نوشت.

گفت‌وگو از سمیه قربانی

انتهای پیام

لینک خبر: 

http://iqna.ir/fa/news/3747936/%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%B3-%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B4%D8%A8-%D9%88-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%AA

 

 


عارف اولانین سوگیلی جانانی وطندیر - کتاب شعر حاج مایل



عارف اولانین سئوگیلی جانانی وطندیر

 

اشاره: کؤرکملی شاعر و ادیب مرحوم حاج مایلین «دیوان»یندا اولان غزللر تبریزده نباتی نشریاتی طرفیندن نشر اولوب. شعرلری کؤچورن جناب «نورالله پورشریف» دیر. بو 550 صحیفه لیک کتابا مصطفی قلیزاده علیار گئنیش مقدمه یازیبدی، شاعرین حیات و یارادیجیلیغینی تانیتدیریب. بورادا مقدمه­نی بیرگه اوخویوروق:

 

 

گؤرکملی عالم، شاعر، تدقیقاتچی حاج مایل علی­یِف

آذربایجان ادبیاتیندا تانینمیش و سئویملی سیما‌لردن بیری­ ده گؤرکملی شاعر، ادیب، یوکسک درجه­لی دیندار - ضیالی شخصیته مالک اولان مرحوم «حاج مایل علی‌یف»دیر. اونون هم شعری - هنری، هم‌ده عِلمی، عَملی و دینی جاذبه­سی آذربایجانین داخلینده و خارجینده اؤز معاصرلرینه گئنیش تأثیر بوراخمیشدی.

حاج مایل اسماعیل اوغلو علی­یف 1935ـ جی ایل آُکتبر آیی­نین 25 ده باکی‌نین یاخینلیغیندا شعر و ادب اوجاغی اولان مشهور «نارداران» قصبه­سینده، دیندار عایله‌ده دونیایا گؤز آچمیشدی. ابتدائی تحصیلاتینی نارداراندا، اورتا مکتبی (دبیرستانی) قونشو کند «مشد آغا» دا، و 1960- جی ایلده آذربایجان دولت بدن تربیه­سی اینیستوتونو بتیرمیشدی.

حاج مایل ناردارانین ادبی محیطینده بویا باشا چاتدیغی اوچون، اوشاق یاشلاریندان قدیم کلاسیک ادبیاتا خصوصاً بؤیوک عالم، شاعر و متفکر ملا محمد فضولی شعرینه طبیعی اولاراق هوس گؤسترمیش، اما بو طبیعی هوس و ماراق، حاج مایلین گنج چاغلاریندان تدریجی اولاراق بیر مکتبه چئوریلمیش، اونو بیر بؤیوک فضولی شناس عالم و تدقیقاتچی کیمی تانیتدیرمیشدی.

حاج مایل تورک، فارس و عرب دیللرینی یاخشی بیلدیگینه گؤره، 20 ایلدن آرتیق آذربایجان عِلم­لر آکادمیاسی­نین الیازمالار اینیستوتوندا علمی – تدقیقی فعالیتلرله مشغول اولموش، اورتا عصرلرین الیازما اثرلری اوزه­رینده درین تدقیقاتی ایشلر آپارمیشدیر. فضولی­نین تورک دیوانی، اونون شاه اثری اولان «لیلی و مجنون» منظومه­سی و همچنین «جهانشاه حقیقی»­نین سئچیلمیش اثرلری حاج مایلین بو تدقیقاتی – علمی ایشلریندن دیر.

حاج مایل اهل‌بیت(ع) شاعری اولماقلا برابر، اجتماعی و غزل شاعری و ادبی تدقیقاتچی ایدی. او آذربایجاندان خارجینده ده ادبیات اهلی و شاعرلرله ادبی علاقه لر یاراتمیشدیر، خصوصاً ایران، ترکیه، عراقدا علمی – ادبی کنفرانسلاردا اشتراک ائدیب و بؤیوک شاعرلر، ادیبلر و عالملرله تانیش اولوب، دوستلوق علاقه لری قورموشدور. او جمله دن ایران شاعرلری ایله و تانینمیش اهل‌بیت شاعری مرحوم استاد «محمد عابد تبریزی» ایله چوخ صمیمی ارتباطی و دوستلوغو اولموشدور.

حاج مایل 64 ایل ثمره لی عؤمور سوردوکدن سونرا،  1999 ـ جو ایل آوگوست آیی­نین 22 ده (31 شهریور 1378 ده) آغیر خسته لیکدن وفات ائتمیش، نارداران کندی‌نین مقدس رحیمه خاتون امامزاده­سی­ قبرستانیندا تورپاغا تاپشیریلدی. اوندان مختلف کتابلار، صالح اؤولادلار و حؤرمته لایق عایله عضولریندن علاوه، چوخ قیمتلی بیر کتابخانه یادگار قالیب کی، کیچیک اولماغینا باخمایاراق بؤیوک گنجینه و علم خزینه­سی­دیر. اونا تای شخصی الیازملار کتابخاناسی یا تاپیلماز، یا چوخ نادر حاللاردا تاپیلار! حیرتلندیریجی الیازما و نادر خطی کتابلار انسانی واله ائدیر. من دفعه­لر ناراداران زیارتینه گئتدیکده، بو کتابخانا­نی دا زیارت ائدیب، حاج مایلین روحینه فاتحه اوخوموشام. الله اونا رحمت ائله­سین.

حاج مایلین شعر دونیاسینا بیر باخیش

حاج مایل دوغرودان دا آذربایجان شعری­نین پارلاق و مشهور اولدوزلاریندان بیری­دیر؛ اما او چوخ مشهور اولان بو گونکی ادبیات و شعر اولدوزلاریندان تاریخده داها چوخ قالاجاق و چوخ یاشایاجاق. بونون دا یالنیز بیر سرّی وار، او دا عبارت دیر بوندان کی، حاج مایلین شعرینده شاعرانه فیکرلر، حسّلر، بدیعی تصویرلر، مجازلار، استعاره­لر، کنایه­لر و سایر صنعتکارلیقلارلا برابر «عقل و حکمت» وار. او بیر اوستاد شاعر اولماقدان علاوه، بیر حکیم و متفکردیر، الهی حکمت بیر جانلی روح کیمی اونون شعری­نین جسمینده و چرچیوسینده جریان ائدیر و شعرینه ابدیت باغیشلایر. قرآن دئمیشکن: «و مَن یُؤتَ الحِکمَةَ فَقَد اُوتِیَ خَیراً کثیراً» (هر کیمه الله تعالی طرفیندن حکمت وئریلسه، اونا چوخلو خیرلر عطا اولونار – بقره سوره، آیه 269)

بو باخیمدان حاج مایلین بوتون یارادیجیلیغی دقتی چکن، آلقیشا لایقدیر. من مرحوم حاج مایلین حیات و یارادیجیلیغینا حصر ائتدیگیم کتابدا، بو باره ده فکیرلریمی گئنیش سویه­ده سؤیله میشم کی، یاخین گله جکده ان شاءلله نشر ائدیله­جک. بورادا نئچه مثال ایله، سؤزومو آیدینلاشدیریرام. حاج مایل بو مشهور غزلینی 19 یاشیندا یازمیشدیر:

عارف اولانین سئوگیلی جانانی وطندیر

هم ناموسو، هم غیرتی، وجدانی وطندیر

شاعرین گنج­لیگینه باخمایاراق، بو غزلده چوخ درین و معنوی – انسانی فیکرلری، دقتی جلب ائدیر. جوان مایل بیر سیرا باشقا شاعرلر کیمی وطن حاقیندا بوش بوش شعارلا قناعتلنمیر، بوتون انسانلیغی، غیرتی، ناموسو، وجدانی، وطن مفهومی ایله سجیه­لندیریر و وطن معناسینی حدسیز توصیف ائدیر.

حاج مایل حکمتی­نین بیر نشانه­سی ده بودور کی، او شاعرلیگی خوشلوقدا یوخ، بلکه داها چوخ غمده – کدرده حس ائدیر:

شاعرلیگی شادلیقدا، کؤنول، تاپماییرام من

الهامی گلیر «مایل»ین هر گون غم اولاندا.

شبهه­سیز کی بئله بیر حس و حال، آنجاق مقدس بیر غم – کدرده اولا بیلر و الهی روحلو بیر حالدیر.

دوینا گؤورشو حکتمدن یوغرولان حاج مایل، دونیایه ده باخیشی فرقلی و حکیمانه­دیر؛ او حضرت پیغمبر (ص) درین حکمتلی «الدُّنیا مَزرَعةُ الآخِرة» کلامیندان الهام آلاراق، دونیانی آخرتین مزرعه و تارلاسی کیمی حساب ائدیر و ایکی دونیا آراسیندا سیخ علاقه گؤرور :

اَبله ایش­دیر دار دونیاده وفا اومماق اؤزو

کیم اونون هم بیر آدی مشهوردور «دارالفنا»

«آخرتچون تارلادیر دونیا»، دئمیش پیغمبریم

مایلا لازم دئییلدی، یوخسا ، بیر دم بو بنا.

حاج مایلین دونیا گؤروشونده، عارف انسانین یگانه معشوقو آنجاق الله تعالی­دیر:

عارف انسان اولانین یاری گرک تاری اولا

تانرینی ذکر ائله­مک صبح و مسا کاری اولا

اوره­­یین میوه­سی الله تانیماقدیر آنجاق

تانری­سیز بیر اوره­یی، گؤرمه­میشم باری اولا

حاج مایل، حقیقی عشقی ده ازلی و الهی عشق تانییر. او فیکرینجه عشق انسان ایله بیرگه یارانیب، حدسیز و حدودسوز بیر وجوددور:

اوندا کی، تانری الیله تاپدی انسانلار وجود

عاشقه، عشقه او گوندن اولمادی سرحد، حدود

اول اؤز معبودونا اعلان عشق ائتدی بشر

آتش عشقینده ظاهر اولمادی آتشله دود

ائله بو باخیمدان مقدس عشق اودو دائما عاشقین اوره یینده شعله چکندیر:

عشق بیر اوددور، اونا هر کیم یاخین دورسا یاخار

عشق اودو سؤنمز، اونا آغلا و  یا گؤز یاشی ساچ

حاج مایل شاعرلیگه ده فرقلی باخیر، او شاعر اولماغی  یالنیز طبع و قریحه ده دئییل،بلکه بیر الهی سرّ کیمی قیمتلندیریر، حقیقی شاعری «خازن اسرار» آدلاندیریر:

طبع ایله شاعرلیک اولماز، چون گرکدیر مایله

هم تخیّل صاحبی، هم خازن اسرار اولا.

بو مساله ده چوخ آیدین دیر کی حاج مایل گؤرکملی اهل بیت شاعری اولوب، اهل بیت – علیهم السلام – مدحینده چوخلو گؤزل شعرلری یازیب، یارادیب. بیر قطره:

یا محمد! یا نبی! ای بیر آدی خیرالبشر

اولماسایدین، درک قیلمازدی شر و خیرین بشر

ای سالان حیرتلره علمی، جهان عالملرین

باخما کی، علمیندن اونلار آگاه اولموش مختصر

 

اهل عرفانه، کؤنول، بیر اسم­ پنهان­دیر علی (ع)

کیمسه بیلمز کی، نئجه بیر اهل عرفان­دیر (ع)

کایناتین هر ایشین تاپشیرمیش ایزد حیدره

اختیاردار جمیع چرخ دؤوران­­دیر علی(ع)

البته حاج مایلین شعر دونیاسی چوخ الوان ناخیشلی، گؤزل، گئنیش و جاذبه لی دیر، شعرلرینی اوخوماقلا اونون شاعرلیک دونیاسینی و حکمتلی، عارفانه دوشونجه لرینی آرتیق تانیماق اولار.

 

حاج مایلین آذربایجان شعرینه گوستردیگی خدمتلری

رحمتلیک حاج مایل معاصر آذربایجان شعرینده عروض قایداسیندا شعر یازماغی یئنی­دن دیرچلتدی. او هم غزل یازماق ایله، هم ناردارانداکی ائوینده و باشقا یئرلرده ادبی مجلسلر تشکیل ائتمکله، چوخلو گنج شاعرلری عروض قایداسیندا یازیب، یاراتماغا تشویق و هدایت ائله­ییر، بو طریق ایله آذربایجاندا غزل طرزینی یئنی­دن احیا ائتدی. مرحوم بابا پهنان و مرحوم استاد حاج علمدار ماهر کیمی قدرتلی شاعرلر حاج مایل مکتبی­نین ثمره­لری حساب اولور، ائله بو گون ده حاجی مایل مکتبی­نین طلبه­لری باکی و آذربایجانین چوخ یئرلرینده غزل، قصیده، مثنوی و قطعه یازماقلا، ها بئله آذربایجانین کلاسیک ادبیاتینی اوزه چیخارماقلا، نسیمی، فضولی، حاجی سید عظیم شیروانی کیمی داهی­لرین شعر و دیل ارثینی یاشلادیرلار، یئنی نسله و دونیایا تانیتدیریرلار.

حاج مایل 90 ـ جی ایللرده اؤز ائوینده «مجمع الشعراء» ادبی مجلسینی یئنیدن برپا ائتمه‌سی ایله آذربایجاندا جوان شاعرلرین انتظارفرج موضوعسوندا شعر یازماسینا زمین یاراتدی. او اؤزو ده بو موضوعدا چوخلو شعرلر یازمیشدیر.

شاعرین دیوانی و باشقا کتابلاری

حاج مایلدن دیوان اشعار و مختلف باشقا شعر و ادبی تدقیقات کتابلاری قالیب، بیر سیراسی اؤزونون حیاتیندا نشر اولونوب، بیر سیراسی دا سونرالار  عالم ادبیات شناس اوغلو حرمتلی «حاج مصطفی»نین تشبّثی ایله باکیدا چاپ ائدیلیب.

  • 1-جهانشاه حقیقی نین سئچیلمیش اثرلری، باکی، یازیچی نشریاتی، 1986
  • 2-جهانشاه حقیقی نین سئچیلمیش اثرلری، عرب الفاسیندا، باکی، یازیچی نشریاتی، 1988
  • 3-داهی لرین گؤز یاشی، باکی، علم نشریاتی، 1990
  • 4-حاج شیخعلی طوطی (غزل­لر، نوحه­لر، قصیده­لر)؛ مقدمه و ویراستارلیق، باکی، 1992
  • 5-غزل­لر، (حاج مایلین غزل­لری) آذربایجان نشریاتی، باکی، 1994
  • 6-فضولی­نین تورکی دیوانی، علمی – تنقیدی متن، باکی، 1996
  • 7-لیلی و مجنون، فضولی؛ علمی – تنقیدی متن، باکی، 1996
  • 8-حاج مایل، دیواندان سئچمه لر، سونا خیال، باکی، 2000
  • 9-دیوان حاج مایل؛ مقدمه و ترتیبچی، حاج مصطفی مایل اوغلو، باکی 2006
  • 10-قوشمالار، حاج مایل؛ مقدمه یازان: زلیمخان یعقوب، رداکتور: حاج مصطفی مایل اوغلو، چاپا حاضیرلایانک سونا خیال؛ باکی، 2006
  • 11-گزیده اشعار حاج مایل علی اف (تورکجه، فارسجا ترجمه ایله برابر) مهدی نعلبندی، انتشارات سوره مهر، تهران، 1393

 

حاج مایل حاقدا یازیلان کتابلار

بو گونه قدر مرحوم حاج مایلین حیات و یارادیجیلیغی باره مختلف کتابلار ایشیق اوزو گؤروب؛

  • 1-مایلین عنوانی وطندی (یادنامه)، باکی، گنجلیک، 2000
  • 2-فضولی ادبی مجلسی و حاج مایل، سونا خیال، باکی، نورلان نشریاتی، 2005
  • 3-سونسوز عؤمره نقطه قویولماز (یادنامه، 480 صفحه دن عبارت یوزدن آرتیق گؤرکملی علم و ادب و اینجه صنعت اهلی نین فیکرلر و خاطره لری)، توپلایان: ظاهر عادل اوغلو، باکی نورلان نشریاتی، 2005
  • 4-موغام عاشیقی، واقف علی یف، نورلان نشریاتی، باکی، 2009
  • 5-حاجی مایل حکمتی، سونا خیال، باکی، 1014

همچنین بیر سیرا باشقا کتابلاردا شاعر حاقدا ده­یرلی فیکرلر، خاطره لر و معلومات نشر ائدیلیب، او جمله دن: «خاطرات حاج علی اکرام علی اف»، تهران 1385 (2006م)؛ «سؤز و موغام بئشیی ناردارانیم»، مرحوم حاج علمدار ماهر،باکی، 2008

بو کتابدا اوخودوغوموز شعرلر حاج مایلین دیوانینداکی شعرلردیر. کتاب حؤرمتلی دوستوم، ادبیات خادمی، تبریزلی فعال ناشر جناب «نورالله پورشریف»ین همت و تشبثی ایله عرب – فارس الفباسینا کؤچورولوب، ایرانلی آذربایجان ادبیات سئورلرینه تقدیم اولور. الله تعالی دان نورالله جنابلارینا بو یولدا آرتیق نائلیتلر آرزولاییر، حاج مایلین روحونا رحمت دیله­ییریک.

حؤرمتله:

مصطفی قلیزاده علیار

پاییز 1396